බුදු දහම "දුකින් මිදීම" අරමුණුකරගත් ධර්මයක් වුවද බෞද්ධයන් සැප දුටු තැන එයට ඇලෙයි.අන් අය මෙන්ම අපද එය උරුම කරගෙන සිටී.
සැපයත් එය සෙවීමට ගන්නා උත්සාහයත්,ලබා ගත් සැප සුරැකීමට ගන්න වෙහෙසත් දුකක් යැයි බෞද්ධයන් වූ අප මොහොතකට වත් පිළිගන්නේ ද?
තාවකාලික වූ සැපය සොයමින් නොලද හැකි සතුටක් ලුහුබඳිමින් ජීවිතයේ මෙතෙක් විඳි හා තව දුරටත් විඳවන දුක පිළිබඳ හැඟීමක් වැටහීමක් ලබාගන්නේ කෙසේද?
පොතපතට පවුල් පැලැන්තියට පමණක් බුද්ධ ධර්මය සීමා නොවේ.ධර්මයේ සාරය භාවනාවයි. එයින් හදවත සිසිල් වෙයි.බුදු දහම අකාලික ය. බුදු මඟට පිවිසීමට කිසිවෙකුටත් අවහිරයක් නැත.
කෙනෙකුගේ ප්‍රතිපත්ති පිරිහී යාමෙන් ගුණ ගරුක බව නැති වී යයි.තමන් කැමති දේ තව කොනෙකුට දී සිත සතුටුකර ගන්න හැකි නම් අතහැරීම එතැන ඇත.
මේ ජීවිත කාලයේ ලෞකික සැපය සොය සොයා විඳ මරණින් පසු තමන් නොදන්නා මතු ජීවිතයකදී ධර්මාවබෝධය ලැබේවායි පැතීමේ අරුත කුමක්ද?අප රවටන්නේ අපවම නොවේද?
නිවන පැතීමකින් පමණක් ලබා ගත නොහැක.නිවන තම ජිවිත කාලයේ දී තමන් විසින්ම අවබෝධ කරගත යුතු සත්‍යයකි.සැනසීම සිත ප්‍රීතිමත් කරයි.ඉන් සිත ප්‍රබෝධය ඇති කරයි.ප්‍රබෝධමත් සිත පහසුවෙන් සමාධිගත වෙයි.සමාධිගත සිතට ප්‍රඥාව පහළ වේ.මෙසේ දියුණු කර ගත් සිත නිවනට මඟ කියාදෙනු ඇත.ප්‍රඥාව නැත්තාට ධ්‍යාන ලැබිය නොහැක.බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ බව( ධම්මපදයේ 372 ගාථාව)දේශනාකර තිබේ.ප්‍රඥාවත් ධ්‍යානයත් එකට ගමන් කරන බව මෙයින් පැහැදිලි ය.ධ්‍යානලාභී ප්‍රාඥයා අනිවාර්යයෙන්ම නිවනට ලංව සිටී.
ධර්මාවබෝධය හා භාවනාව මඟින් කෙනෙකු කෙතරම් වෙනසකට ලක්වන්නේද?ඔබට එය සනාතකර ගැනීමට නම් ඊට අනුගත විය යුතු වන්නේ ය.
භාවනාව "අත්මිදීම" සිත තුළින් ආරම්භ කළ යුත්තකි.එය පිටතින් කළ නොහැක්කකි.මේ ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වාම එනම් නිවන දක්වාම යන පුද්ගලයාගේ පිටස්තර රූපයෙන් හෝ දකින ස්වභාවයෙන් හෝ ඔහු/ඇය නිවනට ලංව සිටිනවා යැයි කෙනෙකුට නිගමනයකට එළඹිය නොහැක.
මනසේ මතුවන පවතින දේ පිළිබඳ නිවැරදි සිහියක් නැති නම් එයින් අත් මිදෙනුයේ කෙළෙසද?අප සිතන,කරන,කියන හොඳ හෝ නරක සෑම දෙයකටම මුල්ල වන්නේ සිතයි.ධම්ම පදයේ මුල් ගාථාවෙන් මේ කරුණ පෙන්වා ඇතත් ඒ පිළිබඳ අපගේ අවධානය කිසි විටෙකත් යොමු වූයේ නැත.
සිත සන්සුන් කරගන්නේ නම් බාහිර බලපෑම් වලින් ඇතිවන දුක වේදනාව නොදැනෙනු ඇත.මෙවැනි බලපෑම් සාමාන්‍යයෙන් දරා ගැනීම අසීරු ය.දරාගෙන සිටීම ද වැරදි සහගත ය.යමක් දරා සිටින විට පුපුරා විනාශ වෙයි.උදාහරණ ලෙස ටැංකියක් වැනි යමක් සකසා ජලය එක්රැස් කළ විට පිටාර ගලන්නට ස්ථානයක් නොමැතිනම් ජල ධාරිතාවය වැඩිවන විට එය පුපුරා බිඳී යන්නේ ය.යමක්(දුක,සතුට) දරාගෙන සිටි විටද වන්නේ එවැන්නකි.සැබැවින් කළ යුත්තේ අත්හැරීම ය.
දීම අතහැරීමයි.නමුත් අතින් පමණක් නොව සිතින් ද දී අවසන් නොකළොත් එය අතහැරීමක් /දීමක් නොවන්නේ ය.යමක් දී මම දුන්නා එය ගොඩක් වටිනවා,එයා ඒකට මොනවා කරයිද දන්නෑ,නිසි ප්‍රයෝජනයක් ගනීවිද ?ආදී වශයෙන් දුන් දේ ගැන ලතැවීම නොදුන්නා හා සමාන ය.අතින් දුන්නාට සිතින් දී නැතිනම් ඒ ලෝභයයි.අල්ලා ගැනීමයි.යමක් දුන්නේ නම් එයට කුමක් වුවද ඒ ගැන නොසොයන්න.නොසිතන්න.දුන්නා යැයි සතුටු වන්න.අත්මිදීම ආරම්භ වන්නේ එතැනිනි.
භාවනාවේ යෙදී සිත සන්සුන්,තැන්පත්කර ගන්නා තෙක් ජීවිතයේ වැදගත් පෙරළියක් ඇතිකර ගැනීමට සමත් නොවේ.ඒ මූලික සිද්ධාන්තයට 'සැමවිටම සිත මුල්වන බව' හදවතට කාවද්දා ගැනීම දුෂ්කර ය.
නින්දෙන් පිබිදුණු මොහොතේ සිට යළි රාත්‍රී නින්දට යනතෙක් පියවි සිහිය"සතිය"පවත්වා ගැනීමට පුරුදු පුහුණු වන්න.
ක්ලේෂයන්ට යටත් නොවන්න.යටත් වූවොත් දුබලයෙකු වේ.සිතිවිලි රහිත ප්‍රභාෂ්වර සිතකින් දවස පිළිගන්නට ඔබට හැක.එය නොකරන්නැයි කිසිවෙකු ඔබට බලපෑම් නොකරයි.නමුත් ඔබ ඊට සූදානම් විය යුතු ය.
මුලින් ඔබ ඔබව හඳුනාගන්න.එවිට දුබලයකු වේ.කන්නාඩිය තුළින් පෙනෙන ඔබේ ප්‍රතිබිම්බයට ඔබම සුබ පතන්න. නිතර දකින තම මිතුරා මේ ප්‍රතිබිම්බයයි.මේ හිතවතා නිරහංකාර සිනහ මුහුණෙන් යුතුව පිළිගන්න පුරුදු වන්න.නිරහංකාර සිනහව ඔබව පිළිගන්නේ කෙතරම් කැමැත්තෙන්දැයි අත්විඳ බලන්න.තම යහපත සඳහා මේ පුංචි දේවලට පුරුදු වන්න.සිත යොමන්න.
ඔබේ සිතිවිලි තමන්ට හෝ අන්‍යයන්ට යහපතක් හෝ අයහපතක් උදාකරයි.එය තීරණය කරන්නේ සතිය යි.සිතේ පහළ වන සිතිවිලි විග්‍රහ කොට පවත්වා ගෙන යන්නට හැකි නම් අතහැරීමට උපකාරී වන්නේ සතිය බව වටහා ගන්න.ඊට අවශ්‍ය කාලය මෙන්ම ධෛර්යය ද එයින්ම ලැබේ.
දැහැමි දිවියකට සතිය අත්‍යවශ්‍ය ය.අවමයෙන් හෝ හොඳ සිහිය (සතිය) පවත්වා ගන්න උත්සාහ කරන්න.එවිට ඔබට මේ දහම ප්‍රත්‍යක්ෂ වනු ඇත.නිරවුන් ,නිවහල් ප්‍රීතිමත් ජීවිතයක් උදෙසා හොඳ නරක සිතට එකඟව තේරුම් ගෙන පිළිගන්න.එයට සුදුසුම මොහොත හොඳ සිහියෙන් සිටින මොහොතයි.
දියුණුකරගත් සතියන්,නිවැරදි දැකීමක් ලබා දෙන සැනසීම මොහොතකට හෝ ඔබ අත්වින්දේ නම් බුදුරජාණන්වහන්සේ දෙසූ දහමේ හරය විනි විද ගිය මොහොත එයයි. එතැන් සිට විචිකිච්ඡාවකින් සැකයකින් තොරව හැරී නොබලා ඒ මඟ යන්න. ඒ බුදු මඟයි.භාවනාවේ මාර්ගය එයයි.
කෙනෙකු කරන නිසා හෝ මානසිකව යමක් ලබා ගැනීමට දිනකින් දෙකකින් ප්‍රතිලාභ බලාපොරොත්තුවෙන් භාවනා නොකරන්න.
භාවනාව කරන්නන් වාලේ නොකළ යුතු ය.සුළු මොහොතක් හෝ එක තැන සිටින්නට නොහැකිව භාවනා කිරීමෙන් පීඩාවට පත් විය හැක.භාවනාවේ දී එක දිගටම සිතේ මතු වන අනේක විද සිතිවිලි ඔබව වල්මත් කරනු ඇත.එක අරමුණක සිත නොපිහිටනු ඇත.ධෛර්ය සිඳී සිත කුසීතව භාවනාව අත්හැරීමට පෙළඹෙනු ඇත.මෙයට ආශාව හා බලවත්උනන්දුව අත්‍යවශ්‍ය වෙයි. මේ ආශාව තණ්හාව නොවන බව සිතට ගන්න.ඇලීම අතහැරීමට මේ ආශාව අවශ්‍ය බව සිතට ගන්න.
භාවනාවේ දී මනස වියවුල්ව විසිර ගියේද?එසේ නම් ඊට හේතු මොනවාද? මනසින් විග්‍රහ කරන්න.ඒවා මඟහැර ගන්න.එම කරුණු දුර්වල කර ගන්නට වෑයම් කරන්න.හරි හැටි නොකෙරුණු භාවනාවෙන් වුවද එවිට යහපතක් වෙයි.එය කාලය අපතේ හැරීමක් නොවනු ඇත.මෙයින් සැනසීම නැතිවන ක්ලේශ හඳුනා ගත හැක.සමථය දියුණුකර ගැනීමට දරන උත්සාහයේ ප්‍රතිපලයක් ලෙස භාවනාවේ දී මෙන්ම වෙනත් අවස්ථාවවලදීත් අප දියුණු කර ගන්නේ නිවැරදි දැකීමයි.එය භාවනාව හා අත්වැල් බැඳෙන විපස්සනාවයි.
භාවනාව ආරම්භයේ දීම "කිසිවක් නොවෙමි.යා යුතු තැනක් නැත.මෙතැන මේ මොහොතේ හිඳිමි."යන්න සිතට කාවද්දා ගන්න.
සිල්වතකු වන්න. එසේ වූ විට යම් හෙයකින් මේ කෙටි දිවියේ දී ලෞකික වශයෙන් ඔබ පහතට වැටුණ ද සෙස්සන්ට කුමන ලෙසකින් තමාව පෙනුණ ද ඒ පිළිබඳ දුකට පත් නොවන්න.මේ මඟ යාමෙන් බුදුරජාණන්වහන්සේ පෙන් වූ මේ මැරි මැරී ඉපදෙන දුක් විඳින දිගු සංසාරයේ ඔබට අමරණීය නිර්වාණය හිමිවනු නියත ය.
ශිරාණි අඹේගොඩ
0 comments:
Post a Comment